Stel m.b.v. jou handboeke ‘n klassifikasie op van die middels wat as antidepressante gebruik word.
Klassifikasie van middels wat as antidepressante gebruik word:
Trisikliese antidepressante (TAD’e) |
Sekondêre amiene:
Tersiêre amiene:
|
Monoamienoksidase inhibeerders (MAOI’s) |
|
Selektiewe serotonien heropname remmers (SSRI’s) |
|
Serotonien en noradrenalien heropname remmers (SNRI’s) |
|
Selektiewe noradrenalien heropname remmers (NARI) |
|
Tetrasikliese en unisikliese antidepressante |
(nikotienonttrekking – laer dosisse – Zyban)
|
Serotonien reseptor moduleerders |
|
Sirkadiese ritme reguleerders |
|
Met betrekking tot die bestaande middels se werkingsmeganismes, wat het hulle almal in gemeen?
Wanneer daar na die werkingsmeganismes van die bestaande antidepressante gekyk word, is die algemene verwantskap wat getoon word dat die konsentrasies van serotonien en noradrenalien by die sentrale sinapse verhoog word. Die rede hiervoor kan toegeskryf word aan die remming van of die heropname of die afbraak, of die blokkade van die alfa-2 outoreseptor. Die verhoging is nie-spesifiek en die veelvuldige, multipotente werking vind plaas op talle monaminergiese reseptore.
Hoe lank neem dit vir hierdie middels se antidepressiewe effekte om te verskyn? Wat is die rede hiervoor?
Dit neem ‘n lang tydperk van ongeveer 14-21 dae of meer, vir die middels se antidepressiewe effekte om na vore te kom. Die optimum effek word eers na ses tot agt weke aangetref. Die rede hiervoor is dat dit tyd vat vir die konsentrasies in die sentrale senuweestelsel om die gewenste vlakke te bereik.
Hoe verskil die TAD’e en die selektiewe serotonienheropname remmers (SSRI’s) van mekaar t.o.v.:
|
Trisikliese antidepressante (TAD’e) |
Selektiewe serotonienheropname inhibeerders (SSRI’s) |
Effektiwiteit |
Moet afgetitreer word tot die minimum effektiewe dosis. |
Kan dadelik begin teen ‘n volle dosis. |
Newe-effekte |
Visiesteurnisse Konstipasie Droë mond Urienretensie Verwarring
|
|
Veiligheid |
Gevaarlik. 10 keer die normale dosis – fataal. Oordosis:
|
Veiliger. (op grond van die newe-effek profiel ) |
Hoe werk mirtasepien?
Mirtasepien val onder die klassifikasie van ‘n tetrasikliese en unisikliese antidepressant. Dit is verder ‘n NaSSA (noradrenalien en spesifieke serotonien antidepressant). Die werkingsmeganisme van hierdie middel sluit in die blokkade van die inhibitorese alfa-2 reseptore (wat die vrystelling van noradrenalien en serotonien bevorder), die indirekte stimulasie van serotonien-1A (wat die GM angsiolities laat optree), sowel as die blokkade van serotonien-3 (dus angsiolities en verminder naarheid) en serotonien-2A, wat aan die middel sy antidepressante effekte gee.
Hoe werk venlafaksien?
Velafaksien is ‘n SNRI. Hierdie middel se werkingsmeganisme kan beskryf word deur die blokkade van noradrenalien en serotonien, met ‘n hoër potensie vir laasgenoemde.
Hoe werk agomelatien?
Hierdie middel is ‘n sirkadiese ritme reguleerder. Die meganisme van werking word getoon deur as ‘n melatonien-1 en melatonien-2 agonis op te tree. Dit tree op as ‘n antagonis teenoor serotonien-2C. Die vrystelling van dopamien en noradrenalien in die frontale korteks word dus gedisinhibeer, wat die vrystelling daarvan verhoog en aan die middel sy antidepressante effekte gee (asook die regstel en herstel in die disritmes, amplitudes en uit fase slaap).