Nicole Badenhorst

25124528

Berei ‘n kort “lesing” voor, van nie langer as 5 minute (200 woorde) nie, waarin jy vir ‘n kliënt moet verduidelik wat pyn is, wat dit kan veroorsaak, hoekom verskillende mense pyn verskillend ervaar en wat algemeen belangrike beginsels van pynhantering en verwysing behels. Die bogenoemde twee videos sal ook van hulp wees.

Wat pyn is?

Pyn kan gedefinieer word as ’n onaangename sensasie wat kan varieer van matige, gelokaliseerde ongemak tot angs. Pyn het beide fisies en emosionele komponente. Die fisiese gedeelte van pyn resulteer van die senuwee stimulasie. Pyn mag vervat word tot ’n sekere area, as ’n besering, of mag versprei, soos in die versteuring Fibromailgie.

Wat dit kan veroorsaak?

Moontlike oorsake:

Pyn kan veroorsaak word deur elektries, meganies, chemies en termies.

Algemene oorsake van pyn sluit in:

• Hoofpyn
• Tandpyn
• Seerkeel
• Maagseer of krampe
• Spierkrampe of spanning
• Snye, brandwonde of kneesplekke
• Beenfrakture

Hoekom verskillende mense pyn verskillend ervaar en wat algemeen belangrike beginsels van pynhantering en verwysing behels.

Die rede hoekom sommige pasiënte meer sensitief as ander is, kom neer op hoe die liggaam pyn moduleer, bedoelende van die vel tot en met die brein asook die strukture van die brein self. Dit begin alles met ’n klomp sensoriese reseptore (bekend as die nosiseptor) wat ’n onaangename stimulus waarneem. Hierdie word getransformeer in pyn seine wat ingestel word deur die sentrale senuwee stelsel deur ’n reeks van pyn bane.

Die eerste stap in die hantering van pyn is om ’n deeglike pyn assesering uit te voer. Daar mag gevra word om te kies van ’n nommer 0 tot en met 10 om die pyn wat ervaar word te gradeer, met 0 wat baie matige pyn is en 10 wat die mees ergste moontlike pyn kan wees.

Hou ingedagte dat daar 3 belangrike eienskappe is wanneer daar ’n besluit geneem word oor die hantering van pyn. Eerste, sal pyn dadelik behandel word. ’n Vertraging sal dat die pyn vererger. Tweedens, moet die pasiënt nie bang wees om afhanklik te word van pyn medikasie nie. As medikasie reg gebruik word onder nabye toesig van ’n gesondheid voorskrywer, sal dit skaars ’n probleem wees.  As die pasiënt wel voel dat hulle beheer verloor oor die gebruik van pyn medikasie, hulle dit bespreek met hul gesondheids voorskrywer dadelik. Derdens, meeste pyn probleme kan beheer word deur die gebruik van die wêreld gesondheids organisasie stap-sorg benadering:

Stap 1: Begin met die nie-steroïede anti0inflammatoriese middel (NSAID). Voorbeelde hiervan sluit in, oor die toonbank medikasie soos ibuprofen en sterker NAIDS wat ’n voorskrywer sal voorskryf. ’n alternatiewe sal wees asetaminofien.
Stap 2: As die pyn aanhou of vererger, sal die voorskrywer ’n swak opioïed soos hydrocodone voorstel. Dit mag gekombineer word met ’n nie-opioïede pyn verligter.
Stap 3: As die pyn aan of vererger, sal die voorskrywer ’n sterker opioïede voorskryf. Soos morfien and fentaniel.

Bronnelys

Anekar, A.A., & Cascella, M.  2021.  WHO Analgesic Ladder (NCIB).  https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK554435/#__NBK554435_dtls__  Date of access: 29 May 2021.

Bateman, H., Hillmore R., Jackson D., Lusznat S., McAdam K., & Regan C.  2004.  Dictionary of Medical Terms.  4^th ed.  London.: A & C Black.  p. 481.

Brand,   L.  2021.  FKLG 312: Leergedeelte 11.1 (PowerPoint Presentation).  https://efundi.nwu.ac.za/access/lessonbuilder/item/6291565/group/dd46f2da-d3be-402e-9ba7-2c5955cedd9d/Afrikaanse%20skyfies/Afrikaanse%20skyfies%202021/LE%2011.pdf  Datum van toegang: 29 Mei 2021.

Katzung,  B.G.  ed.  2015.  Basic & Clinical Pharmacology,  13^th ed.  New York: McGraw-Hill.  p. 1203.