TAD |
MAOI’S |
SSRI |
SNRI |
NARI |
Tertrasikliese en Unisikliese AD |
5-HT R-moduleerders |
Sirkadiese ritme reguleerders |
Tersiere Amiene |
Tranielsipromien |
Fluoksetien |
Venlafaksien |
Reboksetien |
Mianserien |
Trasodoon |
Agomelatien |
Amitriptillien |
Moklobemied |
Paroksetien |
Duloxetien |
|
Mirtasepien |
Vortioksetien |
|
Imipramien |
|
Fluvoksamien |
|
|
Bupropioon |
|
|
Trimipramien |
|
Sertralien |
|
|
|
|
|
Chloorimipramien |
|
Sitalopram |
|
|
|
|
|
Dotiepien |
|
Esitalopram |
|
|
|
|
|
Butriptilien |
|
|
|
|
|
|
|
Sekondere Amiene |
|
|
|
|
|
|
|
Nortriptillien |
|
|
|
|
|
|
|
Desimipramien |
|
|
|
|
|
|
|
Amoksapien |
|
|
|
|
|
|
|
Maprotilien |
|
|
|
|
|
|
|
Lofepramien |
|
|
|
|
|
|
|
Meeste van die middels verhoog noradrenalien en serotonien konsentrasies by sentrale sinapse deur Heropname remming, Afbraakremming en blockade van presinaptiese a2 outoreseptore
14-21 dae. Die rede vir die stadige aanvang van werking is weens die veelvuldige multipotente werking op baie monoaminergiese reseptore agv nie-spesifieke verhoging in serotonien of noradrenalien
Effektiwiteit- TAD benodig titrasie tot minimum effektiewe dosis terwyl SSRI onmiddelik met die volle dosis kan begin.Dus word effekte vinniger waargeneem en kan daar gese word dat SSRI’s in sommige opsigte meer effektief wees.
Newe-effekte- SSRI’s is minder kardiotoksies as TAD, SSRI’s het ‘n beter newe effek profiel as TAD. TAD newe effekte sluit in sedasie, simpatomimetiese newe effekte, Anticholinergiese newe effekte, ortostatiese hipotensie, disritmiee, psigoses, presipiteer manie, konvulsies, massatoename en seksuele steurnisse waar SSRI’s se newe effekte insluit:Insomnia, EPS, gewigsverlies, die middels is nie sederend nie, gewigsverlies, erge akute angs ens.
Veiligheid- SSRI’s is veiliger om te gebruik as TAD.
Mirtasepien is ‘n NaSSA- noradrenalien en spesifieke serotonien anti-depressant wat a2 blokkeer en sodoende beide NA outoreseptor en 5-HT(heteroreseptor) vrystelling bevorder.Blokkade van 5-HT2A en 5-HT3 sowel as H1, a1 en indirekte stimulasie van 5-HT1A vind plaas.
Venlafaksien blokkeer beide 5-HT en NA heropname en is meer potent vir 5-HT as vir NA.
Agomelatien herstel die liggaam se bioritmes.Primere agonis op melatonien 1+2 reseptore en ‘n antagonis op 5-HT2C reseptore. Hierdie reseptore is sinergisties.
Die tipiese antipsigotiese middels blokkeer hoofsaaklik die mesolimbiese Dopamien 2 reseptore.
Die tipiese middels blokkeer die mesolimbiese DA 2 reseptore waar die atipiese middels ‘n hoёr affiniteit het vir 5-HT reseptore en dus blokkeer dit 5-HT2a reseptore of werk as ‘n inverse agonis op 5-HT2a en 5-HT2c meer as op DA 2 reseptore.
5-HT reseptore wat geblokkeer word het minder risiko vir ekstrapiramidale effekte as wat DA 2 reseptore geblokkeer word.
Haloperidol wat ‘n Butirofenoon-derivaat is het ‘n hoё insidensie vir ekstrapiramidale effekte omdat dit ‘n potente D2 blokker is en ‘n hoёr affiniteit vir D2 reseptore het as vir 5-HT2 reseptore.
‘n Hoё insidensie van outonome newe effekte kom voor by die blokkade van M , α, histamien-1 ( en 5-HT2) reseptore.
Middels wat verhoogde dopamien aktiwiteit bevorder en middels wat verlaagde (anti-)cholinergiese aktiwiteit bevorder.
Dit is 'n antivirale middel met 'n baie bree meganisme van werking.Amantadien is 'n metaffinoied potensieerder van dopamien wat die vrystelling van dopamien verhoog asook die sintese.Dit blokkeer die heropname van dopamien is anticholinergies en 'n NMDA-antagonis.
Rasagillien- inhibeer selektief MAO-B ensieme wat dopamien metabolisme onderduk en dopamien vlakke in die SSS verhoog.
Selegillien-Onomkeerbare remmer van MAO-B wat dus dopaamien konsentrasies in die SSS verhoog.
Entakapoon en Tolkapoon- KOMT-remmers.
Broomkriptien is 'n ergoderivaat en Pramipeksool en Ropinirool is nie.
Broomkriptien- Dopamien 2 reseptore
Pramipeksool- Dopamien 3 reseptore
Ropinirool- Dopamien 2 reseptore
Pramipeksool, Rasagillien en Selegilien
Neuronbeskermende middels poog om die senuweeselle teen skade, degenerasie of verswakte funksie te beskerm.
Dit verhoog dopamien konsentrasie in die SSS en verlaag die siekte progressie
Dit metaboliseer L-dopa na 3-O-metieldopa.Dus verleng dit die werkingsduur van L-dopa, verlaag die perifere metabolisme en verbeter die biobeskikbaarheid.
Dit is 'n andenosien A2 antagonis , adenosien inhibeer D2 funksie en word gebruik vir addisionele terapie by L-dopa/Karbidopa wanneer af-episodes ervaar word.
2-ledige werkingsmeganisme
Verhoog Dopamien aktiwiteit deurdat hy 'n potente omkeerbare inhibeerder van MAO-B is en die heropname van dopamien inhibeer.
Verlaag glutamaat vrystelling.
#Blog 9
6.3 Lokale anestetikums-Effekte en Kliniese gebruike
Skeletspiere: ‘n swak blokkerende effek en dus geen kliniese toepassing nie.
BLOG #8
|
Belangrikste effekte |
HALOTAAN |
ENFLURAAN |
ISOFLURAAN |
DESFLURAAN |
SEVOFLURAAN |
N2O GAS |
SSS |
Vinnige induksie |
|
Nie in epileptici |
|
|
|
Swak anesteties Amnesie |
KVS |
↓BD, Nie sensitasie vir miokardium |
Sensitiseer miokardium vir aritmogene effekte |
|
|
|
|
Geen |
RESP |
Geen sekresies |
|
|
Potente skeletspier- verslapper |
Skerp irriterende reuk |
Soortgelyk (minder) as desfluraan |
Meng met lug (O2) |
NIERE |
|
|
|
|
|
|
|
LEWER |
|
Hepatotoksies |
|
|
|
Ondergaan lewermetabolisme |
|
UTERUS |
|
↓spierkontrak. Eksterne draai van baba |
|
|
|
|
|
Hepatotoksisiteit by Halotaan
Hipoksie by Halotaan en N2O gas
Bradikardie by Halotaan
Konvulsies by Enfluraan
Laringospasma by Desfluraan en Sevofluraan (minder)
BLOG #7
Fenobarbitoon
Karbamasepien
Fenotoien
Okskarbasepien
Topiramaat
Die bogenoemde is middels wat die metabolisme van orale kontrasepsie beinvloed en het die implikasies dat groter dosisse kontrasepsie benodig gaan word en daar bykomende geboortebeperkingsmaatreels voorkom indien daar enige deurbraakbloeding is.Estrogeen het ‘n toeval aktiverende effek terwyl progesteroon ‘n toeval-beskermende effek het.Die pil se effektiwiteit word verminder.
Valproaat, Lamotrogine, Gabapentin, Leviterasetam is middels wat veilig is om saam met die pil te gebruik
Daar bestaan individuele varasie ten opsigte van absorpsie en metabolisme van anti-epileptiese middels.Meeste middels ondergaan eerste orde metabolisme in die lewer(nie-versadigbaar)
Neonate ondergaan stadiger metabolisme en moet dus lae dosisse kry van gepaste middels.
Baba’s en kinders ondergaan vinniger metabolisme as volwassenes
Bejaardes behoort lae dosisse te ontvang hulle het verhoogde insidensie van SSS-toksisiteit , lewerfunksie en nierfunksie is ook nie meer normaal nie en dus is metabolisme van hierdie middels stadiger.
Plasmabloedvlakmonitering is aangedui in gevalle waar middels ‘n versadigbare metabolisme het bv. Fenitoien
BLOG #6
Die mikrosomale etanol oksidasie sisteem se aktiwiteit verhoog met die chroniese gebruik van alcohol en kan moontlik bydra tot alcohol toleransie deurdat ensieme geinduseer word en meer alcohol per tydseenheid metaboliseer. Chroniese alcohol gebruik benodig groter hoeveelheide om teen die toleransie te werk en dieselfde effekte te kry.Reseptor sub-sensitiwiteit vind plaas en afregulering by GABA-A reseptore, so word toleransie opgebou.
Progressiewe verlaagde lewerfunksie tesame met sirrose en hepatitis
Glukoneogenase verlaging wat lei tot hipoglukemie en vetakkumulasie.
Verhoogde aktiwiteit in lewermikrosomale ensieme.
‘n Kombinasie van twee syndrome wat voorkom wanneer daar ‘n gebrek aan Tiamien in die liggaam is, dit is ‘n neurologiese gebrek wat gekenmerk word deur ataksie,abnomale oe, verwarring en paralise van gesigspiere.
Dit word behandel deur die toediening van tiamien
“’n Sindroom wat voorkom by kinders wat tydens swangerskap , in die eerste trimester, aan alkohol en die misbruik daarvan blootgestel is.
Simptome van fetale alkoholsindroom dui op groeigebreke , verstandelike agterstand, mikrokefalie en die onderontwikkeling van die onderste gesigarea.
Akute alkoholgebruik het verlaagde metabolisme van middels waar Chroniese akoholgebruik die metaboliese transformasie van middels verhoog.
Aspirien toon verhoging in anti-plaatjiekleefbaarheid in die teenwoordigheid van alkohol.
Parasetamol veroorsaak die induksie van CYP2E wat bydra tot hepatotoksisiteit
Vasodilatore veroorsaak verder bloeddruk verlaging tydens akoholgebruik
Sedatief-Hipnotika sal veroorsaak dat die sentrale senuweestelsel verder onderdruk word.
BLOG #4
Jou handboek (Katz) bespreek ‘n klompie van hierdie middels. Gebruik daardie inligting, saam met ‘n soektog op die internet en stel ‘n kort verslag saam oor die gebruik van hierdie alternatiewe medisyne by die behandeling van angs en insomnia (slaaploosheid).
Jy kan enige soekenjin (bv Google) en trefwoorde soos “botanicals and anxiety and insomnia” gebruik.
Baie plantaardige of natuurlike preparate het anksiolitiese, sedatiewe en hipnotiese effekte:
Chamomile
Humulus lupulus -Hopps
Gardeniae fructus
Passiflora incarnata-Passionflower
Lavender
Melissa officinalis – Lemon Balm
Ashwagandha
Passionflower
BLOG #3
Die lipofiliteit van die middel beinvloed die absorpsie en verspreiding , meer lipofiele middels bereik die brein vinniger en word vinniger geabsorbeer en versprei.
Die tyd wat dit neem vir die middel om te werk is afhangend van die tempo van absorpsie en verspreiding, end us is dit klinies van belang.
Herdistribusie is die beweging van middels vanuit die bloedsirkulasie na die brein en vanuit die brein weer na ander weefsel.Middels met hoe lipofiliteit ondergaan herdistribusie.
Die belang van herdistribusie is dat agv die lipofiliteit vind herdistribusie plaas wat die tempo van werking beinvloed.Middels kan in die vetweefsel akkumuleer en depo’s vorm wat weer stadig vrygestel word en so word die eliminasie tydperk van middels beinvloed.
Bensodiasepiene word stapsgewys gebiotransformeer deur lewermikrosomale ensieme onder normale omstandighede:
Diasepam
Chloorasepaat
Prasepam
Chloordiasepoksied
Ketasolam
Oksasepam
Lorasepam
Temasepam
Lormetasepam
Die voordele hiervan is dat dit keusemiddels is en die aktiwiteit van Sitichroom P450 vertraag is end us vind metabolisme vinniger en meer effektief plaas , die geneesmiddel word ook dan so vinniger ge-elimineer.
Ensieminduksie is ‘n middel ‘n ensiem se produksie indusseer.
Sedatief-hipnotiese middels bekend vir ensieminduksie is : Barbiturate soos Fenobarbital
Ensieminduksie se kliniese belang is dat die metabolisme en eliminasie tempo van die gm verhoog.Die werking van die middel (farmakologiese aktiwiteit) kan afneem.
BLOG #2
Die belang van sedatief-hipnotiese middels vir pasiente is dat toleransie van die effekte op slaappatrone sal voorkom en die pasient sal newe effekte begin ervaar omdat REM slaap nie meer onderdruk word nie.
Middels is onder andere Lorasepam, Midasolam, Diasepam en Tiopentoon